Akçaağaç (Acer L.)

Akçaağaç (Acer L.)

Tanımı : Aceraceae familyasına dahil, çoğunlukla kışın yaprak döken, ağaç, ağaçcık ve çalı şeklinde büyüyen, dekoratif yaprak, gövde ve çiçekleri ile geniş bir tür oluşturur.

Türlerden bazıları :

Acer campestre - Ova akçaağacı

Acer negundo variegatum - Dişbudak yapraklı akçaağaç

Acer rubrum - Kırmızı akçaağaç

Acer carpinifolium - Gürgen yapraklı akçaağaç

Acer palmatum - Japon akçaağacı

Acer cappadocicum - Beşparmak akçaağaç

Gövde rengi : Bütün türlerde yeşil üzerine beyaz, yılankavi şeritlidir.

Yaprak rengi :

Acer campestre : sarı - yeşil

Acer negundo : sarı - yeşil

Acer palmatum : kırmızı

Meyve rengi : Genellikle sarımtrak - kahverengidir.

Çiçeklenme zamanı : Nisan - Mayıs aylarında çiçeklenirler.

Soğuk yerlerde : Acer negundo, Acer campestre

Sıcak yerlerde : -

Ilıman yerlerde : Bütün türleri başarı ile üretilir.Genellikle ılıman iklimi severler. Özel bir toprak istekleri yoktur. Gevşek yapıdaki topraklarda iyi yetişir. Birçok türü şiddetli donlardan zarar görür.
Kullanım alanı : Park ve bahçelerde, yol ağaçlamalarında ve orman teşkilinde. Dar yolların ağaçlandırılmasında A. campestre, A. platonoides, Orta genişlikte yollarda A. negundo. Aplatanoides tek olarakta kullanılabilir.Rüzgâra ve kirli hava şartlarına dayanıklıdır. Yapraklarının renkli olması nedeniyle çok dekoratif bir bitkidir. Bazı yavaş büyüyen türleri saksı içerisinde de yetiştirilmektedir. Yine bazı türleri çit bitkisi olarak da kullanılmaktadır.Işık ve yarı gölge ortamlardan hoşlanır. Park ve bahçelerde tek ya da grup hâlinde kullanılır. İyi bir arı konukçusudur.
Üretilmesi : Tohum ve kalem aşısı ve çelik ile üretilir.Akçaağaçların tohumları genellikle sonbaharda olgunlaşır. Akçaağaçlar her yıl tohum yapmayabilirler. Tohumlar olgunlaştıktan hemen sonra ekilmelidirler. Eğer saklamak istenirse o zaman 2 – 3 derecede depolanmalıdır. Tohumlar hemen ekilmeli ya da üç ay katlandıktan sonra ilkbaharda ekilmelidir. Çelikle üretim de yapılabilir. Nisan - Mayıs aylarında çelik alınıp sisleme altında tutulmalıdırlar. Çelikle üretim ilkbaharda son yılın ince sürgünlerinden alınan 8-10 cm lik yumuşak çelikle veya yaz sonu yarı olgun çeliklerle üretilir. Kültürvarileri ise T göz aşısı Kalem aşısı ile üretilir.

AKÇAAĞAÇLAR için,

TÜRLER :                      ÇİÇEK ZAMANI          TOHUM ALMA         TOHUM SAÇMA ZAMANI

Acer Campestra :                Nisan                     Mayıs                           Ocak

Acer Palmatum :                  Nisan                   Ağustos                         Kasım

Acer Platanoides :           Mart-Nisan                Ekim                             Şubat

Acer Pseuodoplatanus:       Nisan                    Eylül                              Ekim

Acer Rubrum :                  Mart-Nisan                Nisan                           Haziran

Acer Saccharinum :               Mart                     Nisan                           Haziran

İlkbaharda don tehlikesi olmayan yerlerde tohum ılık suda 1-2 gün bekletildikten sonra sonbaharda 25 gr m2 olarak ekilir.

Don tehlikesi olan yerlerde ise +4 C de 60-90 günlük soğuk katlamadan sonra ilkbaharda ekilir.

Tohumu nemli küçük bir sfagnum (yosun) ya da turba ile (çürümüş bitkilerden elde edilen yosun) ile karıştırın ve plastik fermuarlı bir torbaya koyun. Tohumları bu nemli atmosferde oda sıcaklığında 4-6 hafta bırakın.

Fermuarlı torbayı 60-90 gün buzdolabında bırakın (bir sitede 1-5 dereceden bahsediyordu). Bu, tohumların kış sezonunu yaşaması için yapılan bir doğal ortam taklididir. Teknik olarak buna “katmanlaşma/tabakalaşma” denir.

90 gün sonra iyi topraklı karışıma ekin. Tohumları kendi boyları kadar derinliğe gömün: 6 mm tohum karışımıyla

Ön Soğutma döneminden sonra aşamalı olarak dereceyi 13’e yükseltin. Tohum çimlenecektir. Çimlenen tohumları 2-3 inçlik saksılara alın.

Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar

Böcek ve mantari hastalıklara karşı dayanıklıdır. Ancak az da olsa yaprak biti, kın kanatlılar en çok görülen zararlılardır. Verticillium, fusarium ve kök boğazı çürüklüğü en çok görülen hastalıklardır.