Çınar (Platanus)

Çınar(Platanus L.)

Tanımı : 
Platanaceae familyasına dahil 8-9 türe sahiptir. Uzun boylu, kalın dallı, ulu ağaçlardır. Özellikle dekoratif amaçlı süs bitkisi, gölge ve yol ağacı olarak kullanılırlar ve uzun ömürlüdürler. Çınarlar, ormanlardan ziyade dere, ırmak, nehir yataklarında bulunsa da süs bitkisi olarak, su başlarında piknik alanlarında gölge ağacı olarak kullanılır. Yaprakları tozdan ve gazlarda fazla etkilenmediklerinden büyük sanayi şehirlerinin caddelerinde, park ve bahçelerde kullanılır. Yaşlı çınarlar zamanları içleri çürüyüp boşaldığı halde yaşamlarını sürdürürler. 

Türler :
P. acerifolia (akçaağaç benzeri çınar)
P. occidentalis (batı çınarı)
P. orientalis (doğu çınarı) 
Türkiye' de doğal yayılış gösteren tek tür, boğu çınarı (platanus orientalis)' dır.


Gövde rengi :
Bütün türlerde açık gri veya yeşilimsi-gri renklidir. Yaşlandıkça kabuklar pul pul dökülür, gövdeye çok güzel bir görünüm verir.

Çiçeklenme zamanı : 
İlkbahar ayları

Meyve rengi : 
Gri renkli 2-2,5  cm. çapında, küremsi şekillidir.

Soğuk yerlerde : 
P. orientalis
Sıcak yerlerde:
P. occidentalis
Ilıman yerlerde:
P. acerifolia

Kullanılma alanı :
Park ve bahçe düzenlemelerinde, yol ağaçlandırmasında kullanılır. Kent sokaklarında ve dar caddelerde kullanılması hatalı olur. Ayrıca  şehircilik açısı yönünden negatif yönleri ise;

-Dışarıdan bakıldığı zaman hiç bir şeyi yokmuş gibi görünüp, öz çürüklüğü nedeniyle ansızın devrilmeleri,
- Kışın en erken yaprak dökmeye başlayan tür olmasına rağmen, bunun yavaş yavaş ve bütün kış sürmesi (temizlik açısından)
-Yaz başında yapraklardan dökülen tüylerin insanlarda allerjik etki yapması.
Üretilmesi :
Tohum ve yarı odunsu çeliklerle olmaktadır. Tohumlar kış boyunca toplanmayıp ağaç üzerinde bırakılır. Kış sonu ilkbaharda toplanarak ekilir. Eğer mutlaka sonbaharda tohum atılacaksa, tohumları topladıktan sonra +4 derecede katlamaya almalıyız.


Ayrıca, 
Çınar ağacının kozalaklarıyla yapraklarından yararlanılır.
Bazı özellikleri ; 
-Yanıkları iyileştirme özelliği bulunur,
-Diş ağrısına iyi geldiği, diş etlerini güçlendirdiği bilinir, 
-Yaraları çabuk iyileştirir, 
-Vücuttaki şişlerin inmesine yardımcı olur, 
-Merhemiyle sedef hastalığının geçtiği söylenir,
-Sara hastası olanlara iyi geldiği,
-Saçları güçlendirip kepeği önlediği,
-Kadınlarda akıntıyı önler, Her çeşit hayvan zehirlenmelerine etkilidir,
-Çınar ağacının yaprağından bir çeşit mürekkep yapıldığı bilinir.